ทันตกรรมฟันปลอม(Prosthodontics)
ฟันปลอมคืออะไร
ฟันปลอม คือ ฟันที่มาทดแทนฟันที่เสียไป ซึ่งสามารถใส่เข้าและถอดออกจากปากของเราได้ แม้ว่าฟันปลอมอาจจะต้องใช้เวลาในการทำความคุ้นเคย และไม่มีทางที่จะรู้สึกเหมือนฟันธรรมชาติ แต่ฟันปลอมในปัจจุบันก็แลดูเป็นธรรมชาติและมีความสะดวกสบายมากกว่าเมื่อก่อน
ฟันปลอมมีกี่แบบ ฟันปลอมแบ่งออกได้เป็น 2 แบบ คือ ฟันปลอมเเบบถอดได้ เเละ ฟันปลอมแบบติดแแน่น
ฟันปลอมแบบถอดได้
ฟันปลอมชนิดถอดได้ คือ ฟันปลอมที่ทำขึ้นให้กับผู้ที่ยังมีฟันธรรมชาติหลงเหลืออยู่ เป็นการใส่ฟันเพียงบางส่วน ถอดออกมาล้างทำความสะอาดได้ แบบถอดได้แบ่งได้ดังนี้ ฟันปลอมโครงโลหะ, ฟันปลอมฐานพลาสติด ฯลฯ
ฟันปลอมแบบติดแน่น (Fixed Denture)
เป็นฟันปลอมถาวร ที่ยึดแน่นในช่องปากโดยอาศัยฟันธรรมชาติซี่ที่อยู่ข้างเคียงกับช่องว่างเป็นหลักในการยึดฟันปลอม เป็นการทำครอบฟันที่เป็นฟันปลอมยึดกับฟันธรรมชาติ ฟันปลอมชนิดนี้คนไข้ไม่สามารถถอดออกมาเพื่อทำความสะอาดภายนอกช่องปากได้
ข้อดี- ข้อเสีย ของฟันปลอมเเต่ละแบบ
ข้อดีฟันปลอมเเบบถอดได้
- ง่ายต่อการถอดเพื่อทำความสะอาด
- ราคาถูกกว่าฟันปลอมแบบแน่น
- สามารถใส่ได้หลายซี่ หรือใส่ได้ทั้งปาก
ข้อเสียฟันปลอมเเบบถอดได้
- มีส่วนของเพดานปากที่ติดกับฟันปลอม อาจทำให้รู้สึกรำคาญระหว่างพูดหรือเคี้ยวอาหาร
- ยิ้มแล้วเห็นตะขอฟันปลอมได้ง่าย
- ประสิทธิภาพด้านการบดเคี้ยวน้อยกว่าฟันปลอมติดแน่น
ข้อดีฟันปลอมเเบบติดเเน่น
- ประสิทธิภาพด้านการบดเคี้ยวดีเทียบเท่ากับฟันจริง เพราะเเรงเคี้ยวกดลงที่ตัวฟัน
- ไม่รู้สึกรำคาญ เพราะไม่มีส่วนของเหงือกปลอม หรือตะขอที่เกะกะเหมือนฟันแบบถอดได้
- มีลักษณะและขนาดใกล้เคียงกับฟันธรรมชาติ มากกว่าฟันปลอมแบบถอดได้
- ติดแน่น หลุดยาก
ข้อเสียของฟันปลอมเเบบติดเเน่น
- ต้องมีการกรอฟันข้างเคียงเพื่อยึดฟันปลอม ทำให้สูญเสียเนื้อฟัน
- ราคาสูงกว่าฟันปลอมแบบถอดได้
- ฟันปลอมติดเเน่นถอดออกมาล้างทำความสะอาดไม่ได้ ถ้าแปรงฟันไม่ดีอาจทำให้ ฟันข้างเคียงเสียหายไปได้ เป็นโรคเหงือก หรือฟันผุได้ง่าย
ฟันปลอมทำงานอย่างไร
ฟันปลอมชนิดทั้งปาก จะมีฐานเป็นอะคริลิคสีเหมือนเหงือกที่จะสามารถติดพอดีกับเหงือกของเรา ฐานของฟันปลอมบนจะติดกับเพดานปาก ในขณะที่ฟันปลอมล่างจะมีลักษณะเหมือนเกือกม้าเพื่อที่จะมีพื้นที่ให้กับลิ้น
เราต้องใช้เวลาเท่าใดจึงจะคุ้นเคยกับฟันปลอม
ฟันปลอมใหม่อาจทำให้รู้สึกแปลกและไม่สบายในช่วงสัปดาห์แรกๆ หรืออาจเป็นเดือน การรับประทานอาหารและการพูดเมื่อใส่ฟันปลอมอาจจะต้องใช้เวลาในการฝึกเล็กน้อย ความรู้สึกเทอะทะหรือหลวมก็เป็นสิ่งที่พบบ่อย ซึ่งกล้ามเนื้อของแก้มและลิ้มก็จะค่อยๆ ทำความคุ้นเคยในการประคองฟันปลอมไว้ การมีน้ำลายไหลออกมาก ความรู้สึกว่าลิ้นคับปาก หรืออาการระคายเคืองเล็กน้อย ก็ไม่เป็นสิ่งแปลกเช่นกัน ถ้าคุณมีอาการระคายเคืองมาก ควรพบทันตแพทย์
ฟันปลอมสามารถอยู่ได้นานเท่าใด
เมื่อเวลาผ่านไป ฟันปลอมของคุณจะต้องมีการปรับ ทำใหม่ หรือเปลี่ยนฐาน ขึ้นอยู่กับลักษณะการสวมใส่ การเปลี่ยนฐานคือการทำฐานฟันปลอมใหม่โดยที่ยังคงตัวฟันไว้อยู่ นอกจากนี้ เมื่อเราอายุมากขึ้น ปากของเราก็จะเปลี่ยนแปลงไปตามธรรมชาติ ซึ่งการเปลี่ยนแปลงนี้อาจทำให้ฟันปลอมหลวม ทำให้การเคี้ยวอาหารลำบาก และระคายเคืองเหงือก อย่างน้อยคุณควรพบทันตแพทย์ทุกปีเพื่อทำการตรวจ
คำแนะนำในการดูแลฟันปลอมดังต่อไปนี้
- เมื่อมีการจับฟันปลอม ควรยืนบนผ้าขนหนูหรืออ่างน้ำ เนื่องจากฟันปลอมมีความบอบบางและอาจหักได้ถ้าตก
- ห้ามปล่อยให้ฟันปลอมแห้ง ควรวางฟันปลอมในน้ำยาแช่ฟัน หรือในน้ำเปล่าเวลาที่ไม่ได้ใส่ ไม่ควรใช้น้ำร้อนเพราะอาจทำให้บิดได้
- การแปรงฟันปลอมทุกวันจะช่วยกำจัดเศษอาหาร และคราบแบคทีเรีย และช่วยป้องกันการเกิดคราบ น้ำยาทำความสะอาดอาจจะช่วยได้แต่ไม่สามารถแทนการแปรงทุกวันได้
- ควรแปรงเหงือก ลิ้น และเพดานปากทุกเช้าด้วยแปรงสีฟันที่มีขนแปรงอ่อนนุ่มก่อนที่จะสวมฟันปลอม ซึ่งจะเป็นการกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดและกำจัดคราบแบคทีเรีย
- พบทันตแพทย์ถ้าฟันปลอมหัก บิ่น แตก หรือหลวม ห้ามปรับฟันปลอมด้วยตัวเอง เพราะอาจทำให้เกิดความเสียหายมากขึ้น